De schoonheid van de wortelwereld
Kunstenares Diana Scherer dresseert plantenwortels zodat ze in fraaie vormen groeien. Tot grote vreugde van de wetenschappers die haar begeleiden: iederéén kan nu de schoonheid van de wortelwereld zien.

Als een plant zijn wereld zou beschrijven, zou hij dat misschien wel ondersteboven doen, en beginnen bij de wortels. Want leuk hoor, dat groen daarboven. Maar als je op zoek gaat naar de essentie van zo’n plant vlak dan de wortels niet uit.

‘Een hele wereld van interacties en gevechten met bacteriën en andere wortels speelt zich daar beneden af’, vertelt de Nijmeegse hoogleraar experimentele plantenecologie Hans de Kroon. ‘Die wortels zijn eigenlijk de hersenen van de plant’, zegt kunstenares en fotografe Diana Scherer. ‘Er gebeurt ontzettend veel onder de grond.’

Sinds enige tijd is Scherer u kunt de naam kennen van haar fotowerk voor de zaterdagbijlagen van deze krant die wereld aan het verkennen, vanuit het vernieuwde ‘wortellaboratorium’ van De Kroon, dat vandaag officieel wordt geopend in Nijmegen. Gesteund door de biologen en de conservator kunst en cultuur van het Radboud UMC probeert ze de wortels in kunstzinnige banen te leiden.

‘Het zijn eigenlijk een soort haren of draden. Dus misschien kun je ze zo modelleren dat ze een geheel vormen. Een weefsel, of een mat’, zegt de kunstenares. ‘We werken nooit op deze manier, maar we leren hier veel van’, zegt de wetenschapper. ‘Diana geeft uitdrukking aan de schoonheid van deze wereld, die wij in onze gedachten al hadden. Dit zijn zoekende, tastende organen, met zintuigen die hun omgeving waarnemen. Dat zie je hier uitgebeeld.’

Nog een heel gedoe om die zoekende en tastende organen een beetje in het gareel te houden, vertelt Scherer. ‘Eigenlijk groeien ze alle kanten op. Ze zoeken constant naar voedsel, donkerte, water. Als je ze op een sjabloon laat groeien, vullen die wortels tot mijn verbazing zelfs kleine holtes helemaal op.’

Nu ze de techniek na veel proberen onder de knie begint te krijgen, met grassen, tarwe en haver als leveranciers van de wortels, wordt het tijd voor de volgende stap: ‘Ik wil proberen de verhalen van boven te verbinden met de wereld onder de grond. Planten hebben vaak allerlei geneeskrachtige of rituele betekenissen. Die verhalen wil ik vertalen naar de wortels, tot uitdrukking brengen in de ondergrondse patronen.’